Το περιοδικό 14/6/14

ΜεταΔεύτερο

Ένα νέο αυτοδιαχειριζόμενο ραδιόφωνο, με πολλές ιστορίες πίσω του…

Με την ανοιχτή συναυλία στη μνήμη του Μάνου Χατζιδάκι ξεκίνησε την Κυριακή 15 Ιουνίου, -ανήμερα της συμπλήρωσης 20 ετών από τότε που έφυγε ο συνθέτης από τη ζωή αλλά και λίγο μετά την αποφράδα 11^η Ιουνίου, του «μαύρου» στην ΕΡΤ – το νέο πρόγραμμα του αυτοδιαχειριζόμενου διαδικτυακού ραδιοφώνου, metadeftero.gr. Πρόκειται για μια ομάδα ανθρώπων, 83 το σύνολο, παλαιών εργαζόμενων στην ΕΡΤ αλλά και αλληλέγγυων, που πήραν την έξοδο, μετά από ρήξη, τον περασμένο Μάρτιο από την ertopen και συνεχίσανε, κρατώντας στοιχεία, όπως η αναφορά στο όνομα-σύμβολο «Δεύτερο» και πετώντας άλλα, όπως ο «έλεγχος από τα πάνω». Οι περισσότεροι απέξω είναι ακόμη κάπως μπερδεμένοι, ακούγοντας την πληροφορία κι άλλοι που γνωρίζουν έχουν τις ενστάσεις τους. Γιατί φύγανε πριν τελειώσει ο αγώνας της ΕΡΤ; Με ποιους τα σπάσανε; Γιατί επιλέξανε αυτό το όνομα, παραπέμποντας στο Δεύτερο της ΕΡA, που είναι ακόμη ζωντανό; Ποιος είναι ο σκοπός τους;

Μπροστά στα μικρόφωνα του metadeftero.gr, μεταξύ άλλων, θα βρίσκονται οι: Δημήτρης Λέκκας, Γιώργος Μητρόπουλος, Νότης Μαυρουδής, ‘Ελενα Διάκου, Άννα Θεμελή, Στέλλα Βλαχογιάννη, Ηλίας Λιούγκος, Περικλής Κοροβέσης, Γιώργος Κόρρας, Γιώργος Χριστοδουλόπουλος, Αντώνης Μποσκοίτης, Νίκος Αΐβαλής, Θέμης Συμβουλόπουλος, Κώστας Αδαμόπουλος, Βασίλης Δίπλας, Αυγουστίνος Ζενάκος, Παναγιώτης Φραντζής, Θανάσης Πέτσας, Μαρία Αριστοπούλου, Θένη Αξιοτοπούλου, Σταυρούλα Μουσούλη, Μάρω Δήμα, Φίλιππος Περιστέρης, Γρηγόρης Χαλιακόπουλος, Τάσος Κατρακύλας, Μάριος Σοφοκλέους, Κώστας Αγοραστός, Κώστας Λάζαρης, Λύσανδρος Λυσανδρόπουλος, Μιχάλης Δελαβίνιας, Μάρω Λογιωτατίδου, Νατάσα Βογιατζίδου, Νικόλ Κατσάνη, Γιώργος Γεωργιάδης, Γιάννης Ευθυμιάδης, Γιάννης Ντούνας, Δημήτρης Αρναούτης, Κωνσταντίνος Ζαχόπουλος, Γιώργος Ι.Αλλαμανής, κ.ά.

Οι ραδιοθάλαμοί τους κατασκευάζονται στο πατάρι που τους παραχώρησε το ιστορικό δισκοπωλείο της Αθήνας, Music Corner, επί της οδού Πανεπιστημίου, όπου όλοι συμπράττουν για την «ιδέα» αφιλοκερδώς, παραγωγοί, καλλιτέχνες, τεχνικοί… Εκεί ήταν και το ραντεβού για να τα δούμε και να τα πούμε από κοντά με τον Δημήτρη Λέκκα και τον Γιώργο Αλλαμανή, εκ του πυρήνα των «αρχαιότερων» στο μεταΔεύτερο. Οι ερωτήσεις που πρόλαβα και δεν πρόλαβα να κάνω στον Δημήτρη Λέκκα δεν στάθηκαν ικανές να σταματήσουν ούτε και να περιορίσουν την πορεία του χειμάρρου του. Έτσι αυτονομείται η κουβέντα μαζί του, στην οποία το metadeftero είναι απλώς μια αφορμή – και μπορείτε να τη διαβάσετε μόνη της – και συνεχίζουμε με τον Γιώργο Αλλαμανή, ο οποίος ως χρόνια δημοσιογράφος εκτός από μουσικός παραγωγός, είναι πιο πρακτικός.

Για ποιο λόγο επιλέξατε να αυτοπροσδιοριστείτε, με βάση το ιστορικό Δεύτερο της ΕΡΑ;

Εμείς έχουμε φάει δύο «μαύρα» και όταν λέω εμείς εννοώ όχι μόνο εμείς που πήγαμε μετά την αποφράδα μέρα και για λόγους πολιτικής αλληλεγγύης κάναμε εκπομπές αλλά και αυτοί, οι οποίοι απολύθηκαν. Το ένα μαύρο ήταν η 11^η Ιουνίου και το άλλο όταν μετά την 6^η Νοεμβρίου το κράτος διορθώνει την ηλιθιότητα που έκανε να παραδώσει στους εργαζόμενους τις συχνότητες της κρατικής ραδιοτηλεόρασης, και τη διορθώνει με τα ΜΑΤ, ανακαταλαμβάνοντας τις συχνότητες, όπου και περνάμε στην πλατφόρμα της ertopen. Εκεί κάποια στιγμή υπό συνθήκες, που νομίζω ότι δεν έχουν πλέον καμία σημασία να τις αναλύσουμε γιατί θα μαυρίσει η ψυχή μας – ιδίως για το τι σημαίνει συνδικαλισμός στην Ελλάδα – και θα κάνουμε και μια παρελθοντολογία όσον αφορά το λόγο που έχουμε βάλει φτερά στα πόδια και τρέχουμε για να στήσουμε αυτό το ραδιοσταθμό, τον Μάρτιο είναι ολοφάνερο ότι με ένα τμήμα της ηγεσίας της ΠΟΣΠΕΡΤ είναι απολύτως αδύνατο να συνεννοηθούμε. Έχουμε, εν τω μεταξύ, φάει κατακέφαλα παρασυνελεύσεις, πινελίκια, απειλές για ξυλοδαρμούς, καταγγελίες ότι δεν μας ελέγχουνε και έχουμε στήσει παραμάγαζο, έτσι αποδεικνύεται ότι η συνύπαρξη αυτή είναι αμοιβαία επικίνδυνη. Αυτό το διαχωρίζω απολύτως από τους ανθρώπους που βρίσκονταν και βρίσκονται στην πλατφόρμα της ertopen και αγωνίζονται, οι οποίοι είναι αδέλφια μας. Μέσα σε ένα πλέγμα λοιπόν πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων, όπου αναπτύχθηκε η στρεβλή, κατά τη γνώμη μου, αντίληψη ότι θα βγει ο ΣΥΡΙΖΑ και θα γυρίσουμε όλοι στην Αγία Παρασκευή, στενόμυαλη, τυχάρπαστη και βλακώδης, αυτό που έγινε κατανοητό σε μια ομάδα παραγωγών, που συμμετείχαμε στο Δεύτερο πρόγραμμα της ertopen, ήταν ότι πρέπει να υπάρξει ένας πλήρης απογαλακτισμός και να πάμε να μετρήσουμε τις δυνάμεις μας στην κοινωνία. Και αν βγούμε ελλιπείς, να μας πετάξουν. Αυτό θέλουμε, να ζυγιστούμε μόνοι μας με όπλο τον πολιτισμό. Σε αυτήν τη λογική άρχισε να καλλιεργείται η ιδέα να φτιάξουμε ένα ραδιόφωνο απογαλακτισμένο που θα στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις. Η ιδέα αυτή υπήρξε ελκυστική σε μια ομάδα 60, 70 ανθρώπων, οι οποίοι έφυγαν, πολλοί λιγότεροι μείνανε πίσω στο Δεύτερο της ertopen. Τότε προέκυψε και το ερώτημα, πως αυτοπροσδιοριζόμαστε. Ο αυτοπροσδιορισμός έχει να κάνει με το τι κουβαλάς από το παρελθόν, που είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της δημόσιας ραδιοφωνίας και ιδίως των ανθρώπων από το Δεύτερο πρόγραμμα που έφαγαν μια κλωτσιά στα πισινά τον Ιούνιο και μία τον Μάρτιο, με την έξοδο και σε ένα δεύτερο επίπεδο με το άλμα προς τα μπροστά. Οπότε είπαμε πως η λέξη μεταΔεύτερο, νονός της οποίας είναι ο στιχουργός Κώστας Τριπολίτης, που είναι και στην ομάδα, εκφράζει και την κληρονομιά και τη ρήξη και την καινούργια αρχή.

Οι άνθρωποι που αγωνίζονται πάντως, ακόμη, στο πλαίσιο της ertopen λένε από την πλευρά τους, ότι το δεύτερο «μαύρο» γι’ αυτούς ήταν όταν επιλέξατε να φύγετε και να χρησιμοποιήσετε κι αυτό το όνομα, ενώ ο αγώνας τους είναι ακόμη εν εξελίξει.

Είναι αδέλφια μας αυτοί, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Είμαστε με τον αγώνα τους, απλώς κάποια στιγμή για εμάς έγινε ολοφάνερο ότι η πλατφόρμα της ertopen με το συγκεκριμένο τμήμα της ηγεσίας της ΠΟΣΠΕΡΤ εξυπηρετούσε μικροσυνδικαλιστικά ή μεγαλοσυνδικαλιστικά συμφέροντα, άθελά της κι ότι εμείς δεν θα παίζαμε σε αυτό το παιχνίδι. Έχω έναν φίλο, ο  οποίος έχει ζήσει κι έχει συμμετάσχει σε πολλές διασπάσεις της Αριστεράς. Όταν του εξηγούσα αυτά του μεταΔεύτερου, μού είπε μια κουβέντα που τη βρίσκω αρκετά σωστή και θέλω να σας τη μεταφέρω, «οι διασπάσεις που πέτυχαν είναι αυτές που δεν υποστήριζαν ότι είναι η αυθεντική έκφραση αυτού που άφηναν πίσω». Εμείς δεν είμαστε το Δεύτερο πρόγραμμα, είμαστε μια συνέχεια, μια ρήξη και μία καινούρια αρχή με μια ραδιοφωνική πολιτισμική κληρονομιά. Το Δεύτερο υπάρχει και εκπέμπει αυτήν τη στιγμή από την πλατφόρμα της ertopen. Είμαστε μαζί τους στον αγώνα τους, θέλουμε να πετύχουνε. Εμείς είμαστε ένας άλλος σταθμός.

Υπάρχει, όμως, ένα πολιτικοηθικό θέμα. Ενώ το εγχείρημα του αυτοδιαχειριζόμενου πολιτισμικού ραδιοφώνου φαίνεται σαφώς ενδιαφέρον, θα μπορούσατε να επιλέξετε ένα οποιοδήποτε άλλο όνομα και η αναφορά σας στη συνέχεια, στα ποιοτικά χαρακτηριστικά αυτού που συμβολικά λέμε Δεύτερο, να φανεί στην πράξη και στο περιεχόμενό του. Κάποιοι μπορεί να αναγνωρίζουν πίσω από αυτό πονηριά.

Η πονηριά ανήκει σε αυτόν που σκέφτεται πονηρά. Δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση. Υπάρχει η αίσθηση της κληρονομιάς, μόνο. Πιστεύω με τον καιρό θα είναι φανερό στο ακροατήριο, που έχει αναλυτική ικανότητα και αγαθή προαίρεση, να καταλάβει τι συμβαίνει, ότι αυτό που κάνουμε εμείς είναι μια καινούργια ιστορία, κάπως σαν τις θρησκείες που γεννούνε η μία την άλλη. Σε αυτήν τη λογική, η δική μας διαδικασία έχει να κάνει με μια νέα αυτοδιαχείριση κι αυτό είναι το καινούργιο και το προκλητικό, το γεγονός ότι εδώ δεν υπάρχει ο διευθυντής, η πυραμίδα της εξουσίας, οι ιεραρχίες κ.λπ, πράγμα δύσκολο. Είχαμε και έχουμε μια πλειοψηφία που δουλεύει μαζί και την ίδια στιγμή έχουμε ανθρώπους που δεν το άντεξαν αυτό που λέγεται αυτοδιαχείριση και αποχώρησαν. Και εγώ που σε λίγες μέρες γίνομαι 50 και τώρα χώνομαι πρώτη φορά στα σοβαρά σε τέτοιο πείραμα, βλέπω ότι εκεί θα παιχθεί το στοίχημα του μεταΔεύτερου, στην οικονομική του διαφάνεια, στο αν έχει να προτείνει κάτι σε επίπεδο προγράμματος, με ποιους δημιουργούς θα συντονιστεί, που θα φτάσει αυτό τεχνολογικά, όταν σε λίγα χρόνια το web θα φτάσει από τηλέφωνό σου στο αυτοκίνητό σου, από τον υπολογιστή σου όπου είσαι καλωδιωμένος. Είναι ένα ανοιχτό στοίχημα που θα κριθεί μέσα από μια διαδικασία αυτοδιαχειριστική.

Είστε περίπου 80 άνθρωποι, πέρα από τον ιδεαλισμό του πράγματος υποθέτω πως κάποια στιγμή θα θέλετε κι ένα υλικό αντίκρισμα και μόνο για την επιβίωσή του δηλαδή. Θα ανοιχτείτε και στην αγορά ή με ποιον άλλο τρόπο θα τα καταφέρετε;

Ισχύς μου το πεντάευρω του ακροατή. Δεν νοείται αυτοδιαχείριση χωρίς κουπόνια οικονομικής ενίσχυσης. Είμαστε στην αρχή, έχουμε φτιάξει τα θεμέλια αλλά δεν έχουμε ρίξει ούτε τα μπετά. Έχουμε συζητήσει για διαφημίσεις, είμαστε όμως λίγο αυστηροί σε αυτό, πολιτικά. Αυτά τα μεταφέρω ως προσωπική κυρίως αίσθηση και με επιφύλαξη, γιατί όλα αποφασίζονται στη συνέλευση. Προσωπικά θα έβλεπα αξιολογικά, πρώτα την ενίσχυση από τους ακροατές, δευτερευόντως μια απεύθυνση σε άλλες συλλογικότητες, σωματεία και τρίτη τη διαφήμιση. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ βέβαια μια διαφήμιση τράπεζας. Είναι κόκκινη γραμμή.

Υπάρχει λοιπόν μια διάθεση κόντρα στην κυρίαρχη ιδεολογία με βάση και αυτά που λες. Δεν είστε άρα πολιτικά ανεξάρτητοι, όπως λέτε στο δελτίο τύπου;

Είμαστε πολύ πολιτικοποιημένα παιδιά. Πολιτικά ανεξάρτητοι εννοούμε ανεξάρτητοι από κόμματα, κυβερνήσεις και οποιαδήποτε εξουσία, όποιον και να έχει κορμό. Έχει πάντως ενδιαφέρον άνθρωποι που έχουν πολλές ώρες πτήσης στο ραδιόφωνο μαζί με ανθρώπους που μπαίνουνε τώρα, να έρχονται και να κουμπώνουν, αυτό για μένα είναι το συγκλονιστικό.

Και ποιο είναι αυτό που τους συγκινεί; γιατί ομολογουμένως υπάρχει μια συστράτευση, πολλή ενδιαφέρουσα.

Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία συγκινούμαστε επειδή δεν μας κάτσανε προηγούμενα στοιχήματα, αν εξαιρέσεις κάποιους πολύ τυχερούς, όπως ο Δημήτρης Λέκκας και ο Γιώργος Μητρόπουλος, που βρέθηκαν στο Τρίτο με τον Χατζιδάκι, ή μικρά διαλλείματα νεωτέρων, όπως ο 902 το 1991, όπου τον Ιούνιο και τότε με τη ρήξη στο ΚΚΕ πήγαμε να κάνουμε εκπομπές και μας είχανε κλείσει τα κάγκελα αυτοί που το θεωρούσαν δικό τους. Υπάρχει το γαμώτο του συλλογικού αποτελέσματος και για τους νεώτερους υπάρχει η ανάγκη να ζήσουν ένα μύθο, αν και η διαφημιστική γλώσσα έχει υπονομεύσει όλες τις έννοιες.

Σκοπεύετε σε έναν καθρέφτη της όποιας πολιτιστικής παραγωγής ή και σε ένα εργαλείο, πολλαπλασιαστή;

Άμα ρίξεις φως νομίζω πάνω σε έναν καθρέφτη, στο φέρνει πίσω και αντανακλά μέσα στο χώρο, με αυτήν την έννοια αν τον καθρέφτη τον μεταφέρεις είναι σίγουρο ότι μπορεί να γίνει ένας ενισχυτής για την πολιτιστική παραγωγή και αυτό ασφαλώς είναι φιλοδοξία μας. Εγώ θα έβλεπα με μεγάλη ευχαρίστηση κάποιες δράσεις με διάρκεια, φεστιβαλικές, κλπ. Υπάρχουν τέτοιες σκέψεις. Δεν θέλουμε μόνο το λατρεμένο στούντιο, αλλά και το δρόμο γιατί την ίδια στιγμή ο πολιτισμός είναι έξω και κυκλοφορεί.

Και σε αυτό πιστεύω η εποχή προσφέρεται γιατί είναι μια εποχή αλληλεγγύης. Προσωπικά με έχει αφήσει κατάπληκτο η ύπαρξη ομόκεντρων κύκλων που ξαφνικά διαπιστώνεις, ότι ανοίγουν και πλησιάζουν, πετάγονται άνθρωποι και έρχονται σε σένα άδολα. Όπως τα παιδιά που έχουν το Μusic corner, μια οικογενειακή επιχείρηση δεκαετιών και μας δώσανε το πατάρι δίχως ενοίκιο να κάνουμε αυτό που θέλουμε. Όπως ο μουσικός και αρχιτέκτονας Άγγελος Αγγέλου που ήρθε κι έφτιαξε αφιλοκερδώς το χώρο, κ.λπ.

Λέτε ότι θα διεκδικήσετε δημόσια συχνότητα. Είναι εφικτό αυτό; Νομιμοποιήστε;

Να δω τα μούτρα εκείνων που θα μας το αρνηθούνε. Το αίτημα σίγουρα νομιμοποιείται να τεθεί. Υπάρχει η ιστορία των ανθρώπων που συγκροτούν το μεταΔεύτερο. Θα περιμένω με ενδιαφέρον να δω το σκεπτικό των ανθρώπων που ενδεχομένως μας το αρνηθούν. Δεδομένου ότι και οι ραδιοφωνικές και οι τηλεοπτικές συχνότητες είναι ένα δημόσιο αγαθό, δεν είναι ένα αγαθό, το οποίο δικαιούνται μόνο οι επιχειρηματίες ή θα πρέπει με τόση μεγάλη άνεση να εκπίπτει σε ένα παζάρι όπου μπορώ εγώ που την πήρα με χ λεφτά μπορώ να σου την πουλήσω εσένα χ επί πέντε, για να βγάλω λεφτά πάνω στην πλάτη του ελληνικού λαού που του ανήκει. Δημόσια συχνότητα μπορούν να διεκδικήσουν και 83 πετροβολημένοι άνθρωποι, που το μέσο τους είναι το ραδιόφωνο, αλλά κι ένα Πανεπιστήμιο, ένας δήμος, μια ομάδα σχολείων, δεν καταλαβαίνω γιατί δεν γίνεται. Η πρώτη μας προτεραιότητα, πάντως, είναι να φτιάξουμε ένα καλό πρόγραμμα, ένα καλό ραδιόφωνο.

Πες μας γι αυτό, το οποίο παρεμπιπτόντως είναι και το πιο μαζικό, δεν υπάρχει άλλο με τόσους παραγωγούς νομίζω.

Θα είναι για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα ραδιόφωνο, με 20 ώρες το 24ωρο ζωντανό πρόγραμμα. Τόσοι πετροβολημένοι μαζί δεν υπάρχουν σε άλλο ραδιόφωνο. Χωράμε, όμως, όλοι μια χαρά. Είναι εντυπωσιακός ο συντονισμός τόσου κόσμου, έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Το https://metadeftero.gr/ είναι το πρώτο τετραγωνάκι ενός επιτραπέζιου, το οποίο έχει σκαλάκια προς τα πάνω αλλά και τσουλήθρες. Τη διαδρομή σίγουρα θέλουμε να την κάνουμε. Η έναρξή μας, λοιπόν, θα γίνει την Κυριακή 15 Ιουνίου με μια συναυλία, στο Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων ο οποίος επίσης προσεφέρθει και μας έδωσε το χώρο. Θα ακολουθήσει η εκπομπή του Αντώνη Μποσκοϊτη, ο οποίος είναι άλλο γκάζι, κι ετοιμάζεται για έναν μαραθώνιο αφιερωμένο στον Χατζιδάκι. Αν αποφασίσεις να κάνεις την έξοδο του Μεσολογγίου θα συναντήσεις κι άλλους…